De Japanse economie trok de afgelopen dagen de aandacht met onverwacht sterke
groeicijfers. Het agressieve stimuleringsbeleid dat onder de nieuwe premier
Shinzo Abe is ingezet lijkt daarmee zijn eerste vruchten af te werpen. Dit
roept de vraag op of Europa lessen kan trekken uit het prille Japanse
herstel. ‘Abenomics’ lijkt echter moeilijk te exporteren naar het
buitenland.
,,Er zitten elementen in het Japanse beleid die we zouden kunnen gebruiken in
de eurozone”, stelde econoom Martin van Vliet van ING vrijdag. ,,Vooral de
zwakkere munt die ervan het gevolg is, zou een zegen zijn voor de
eurolanden. Maar de opzet van ons monetaire beleid maakt het eigenlijk
onmogelijk hetzelfde te doen als Japan.”
Abe jaagt de Japanse economie aan met een zeer ruim monetair beleid, waarbij
de centrale bank grote hoeveelheden Japans staatspapier opkoopt. Daarnaast
heeft de overheid haar uitgaven vergroot, ondanks de al torenhoge Japanse
staatsschuld. Met dit beleid wil de regering onder meer een einde maken aan
de al jaren durende deflatie, de aanhoudende periode van prijsdalingen in
het land.
Een agressief opkoopbeleid van de Europese Centrale Bank (ECB) zou de
eurolanden ook vooruit kunnen helpen, aldus Van Vliet. ,,Maar er is geen
centrale overheid waarvan de ECB obligaties kan opkopen. De ECB zou wel meer
kunnen doen op het gebied van bedrijfsleningen, dat zou helpen.”
Stimuleren goed, maar niet zo agressief als Japan
Het begrotingsbeleid van Japan ziet Van Vliet liever niet gekopieerd in
Europa. ,,Ik denk niet dat we daarin zo agressief moeten worden als Japan.
In Europa is het vooral zaak begrotingen heel geleidelijk op orde te
brengen, in plaats van zo rigoureus als de afgelopen jaren. Daarin zijn we
doorgeschoten.”
De econoom wijst er verder op dat de uitgangspositie in Europa heel anders is
dan in Japan. In sommige eurolanden daalt het prijspeil wel, maar van echte
deflatie is zeker nog geen sprake. ,,Dan heb je het over een aanhoudende
periode van prijsdalingen, waarbij mensen ook gaan verwachten dat de prijzen
alleen maar verder zullen dalen. Vooralsnog zijn de prijsdalingen
incidenteel.''
Abe is er met zijn maatregelen in ieder geval in geslaagd de koers van de yen
aanzienlijk te verlagen. Dit maakt producten van Japanse bedrijven veel
aantrekkelijker in het buitenland, waardoor de export aanzienlijk vooruit
kan worden geholpen. Zo'n devaluatie zou ook goed van pas komen in de
eurolanden, vindt Van Vliet. ,,Een goedkopere euro is de snelste uitweg uit
de crisis, vooral voor de zuidelijke landen. Een zwakke euro is het beste
dat we kunnen gebruiken.''
Lees ook:
Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl